Avukatlık mesleğini ilgilendiren bazı yeni vergisel konuları toparlamaya çalıştık.
-%8 kdv oranına tabi hizmetler
-Vekalet ücretinin belgelendirilmesi , vergilendirilmesi
(Borçlu adına düzenlenen ve Stopaj kesintisi olan makbuzlar mutlaka karşı tarafa ulaştırılmalı ve adımıza beyan edilmesi sağlanmalıdır.)
-Kdv Tevkifat uygulaması
*KDV Oranı Yüzde 8 olan Bazı Avukatlık Hizmetleri;
*Aşağıda belirtilen alanlarda verilen hizmetler %8 kdv oranına tabidir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununda yer alan adli yardım ve adli müzaharet hükümleri kapsamında verilen avukatlık hizmetleri ile aile mahkemeleri, tüketici mahkemeleri ve çocuk mahkemelerinin görev alanına giren davalar ve işler, vesayet davaları ve işleri; bu davalara bağlı kanun yolları; iş uyuşmazlıklarında dava şartı olarak arabuluculuk ile bunlara bağlı ilamlı icra takipleri kapsamında verilen avukatlık hizmetleri,
*İcra ve İflas Kanunu ile Avukatlık Kanunu Uyarınca Karşı Tarafa Yükletilen Vekalet Ücretinin Vergilendirilmesi, Belgelendirilmesi
311 SERİ NO'LU GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ
Vekalet ücretinin vergilendirilmesi
MADDE 24 – (1) 193 sayılı Kanunun 65 inci maddesine göre, her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır. Serbest meslek faaliyeti ise sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır. Bu kapsamda, serbest meslek erbabı olan avukatlara ödenen vekalet ücretleri serbest meslek kazancı olup, bu kazançların serbest meslek kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.
(2) 193 sayılı Kanunun 61 inci maddesinde ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olarak tanımlanmış olup bir işverene tabi ve bağlı olarak çalışan avukatlara işverenler tarafından yapılan ödemeler ücret hükümlerine göre vergilendirilmektedir.
Vekalet ücretlerinde vergi tevkifatı uygulaması
MADDE 25 – (1) 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında gelir vergisi tevkifatı yapmaya mecbur olan kişi ve kurumlar belirtilmiş ve aynı maddenin birinci fıkrasının; (1) numaralı bendinde hizmet erbabına ödenen ücretlerden 103 üncü ve 104 üncü maddelere göre, (2) numaralı bendinin (b) alt bendinde ise yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemeler üzerinden 2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca % 20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
(2) 7194 sayılı Kanunla yapılan düzenlemeyle, mahkemelerce veya icra ve iflas müdürlüklerince karşı tarafa yükletilen, avukatlara ait olan ve serbest meslek kazancına dahil edilmesi gereken vekalet ücretleri üzerinden, kimlerin tevkifat yapmakla yükümlü olduğu hususuna açıklık kazandırılmıştır. Buna göre, 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılanlar tarafından 2004 sayılı Kanun ile 1136 sayılı Kanun uyarınca karşı tarafa yükletilen vekalet ücretinin;
a) Borçlu (davayı kaybeden) tarafından doğrudan avukata ödendiği durumlarda, borçlu (davayı kaybeden) tarafından,
b) Borçlu (davayı kaybeden) tarafından avukata ödenmek üzere icra ve iflas müdürlüklerine yatırıldığı durumlarda, borçlu (davayı kaybeden) tarafından,
c) Borçlu (davayı kaybeden) tarafından alacaklı (davayı kazanan) tarafa ödendiği durumlarda, alacaklı (davayı kazanan) tarafından avukata ödeme yapılması esnasında,
gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
(3) 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılmayanlar, diğer bir ifadeyle tevkifat yükümlülüğü bulunmayanlar tarafından yapılan vekalet ücreti ödemeleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayacaktır.
(4) Vekalet ücretini ödemekle yükümlü olanlarca, ücretli olarak çalışan avukatların işverenlerine yapılan vekalet ücreti ödemelerinden tevkifat yapılmayacak, işverenin vekalet ücretini avukata ödemesi esnasında ise işverence ücret hükümlerine göre tevkifat yapılacaktır.
(5) Mahkeme kararında “KDV hariç” şeklinde bir ifadenin yer almaması halinde, vekalet ücretinin KDV dahil olduğu kabul edilir ve iç yüzde oranı uygulanmak suretiyle hesaplanan KDV, düzenlenen serbest meslek makbuzunda gösterilir. Bu durumda gelir vergisi tevkifatının KDV hariç tutar üzerinden yapılması gerektiği tabiidir.
(6) İcra işleminin durdurulması için, ilama karşı istinaf veya temyiz yoluna başvuran borçlunun ilamın icrasını durdurabilmek için takip edilen vekalet ücreti dahil borç tutarı için teminat verildiği ve istinaf veya temyiz başvurusunun reddedilmesi üzerine teminata konu paranın alacaklının avukatına ödendiği durumlarda, vekalet ücretine ilişkin nakden veya hesaben ödemenin ne zaman gerçekleşeceği bilinemeyeceğinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayacaktır. Anı şekilde, icra işlemleri sonucu borçluya haciz uygulanması ve hacze konu mallarının satılması veya borcun, kefil ve benzeri üçüncü kişilerden tahsil edilmesi durumlarında da borçlunun gelir vergisi tevkifatı yapması söz konusu olmayacaktır. Bu durumlarda da serbest meslek erbabı olan avukat tarafından borçlu adına serbest meslek makbuzu düzenlenerek avukat tarafından elde edilen tevkifata konu olmayan vekalet ücreti, serbest meslek kazancına dahil edilerek ilgili geçici vergilendirme dönemleri ve yıllık gelir vergisi beyannamesiyle beyan edilecektir.
Vekalet ücreti ödemelerinde belge düzeni
MADDE 26 – (1) 213 sayılı Kanunun 236 ncı maddesinde, serbest meslek erbabının, mesleki faaliyetine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim ederek bir nüshasını müşteriye vermek ve müşterinin de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetinde olduğu hüküm altına alınmıştır.
(2) Vekalet ücretinin, borçlu (davayı kaybeden) tarafından, doğrudan avukata ödendiği durumlarda, avukat tarafından serbest meslek makbuzunun borçlu (davayı kaybeden) adına düzenlenmesi gerekmektedir.
(3) Vekalet ücretinin, borçlu (davayı kaybeden) tarafından, icra ve iflas müdürlükleri aracılığıyla avukata ödendiği durumlarda, avukat tarafından serbest meslek makbuzunun borçlu (davayı kaybeden) adına düzenlenmesi gerekmektedir. Bu durumda düzenlenen makbuzun bir nüshasının icra iflas müdürlüğüne verilmesine gerek bulunmamaktadır.
(4) Vekalet ücretinin, borçlu (davayı kaybeden) tarafından gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan alacaklıya (davayı kazanan) ödenmesi halinde, alacaklı (davayı kazanan) tarafından borçlu (davayı kaybeden) adına fatura ve benzeri belgelerin düzenlenmesi gerekmektedir.
(5) Alacaklı (davayı kazanan) tarafından söz konusu vekalet ücretinin serbest meslek erbabı olan avukata ödenmesi halinde, avukat tarafından serbest meslek makbuzunun ödemeyi yapan alacaklı (davayı kazanan) adına düzenlenmesi gerekmektedir.
(6) Alacaklı (davayı kazanan) tarafından söz konusu vekalet ücretinin ücretli çalışanı olan avukata ödenmesi halinde ise ödemenin ücret bordrosu düzenlenmek suretiyle yapılması gerekmektedir.
KDV TEVKİFAT UYGULAMASI
*Aşağıda belirtilen kurum ve kuruluşlara verilen KDV dahil 2.000,00-TL'yi aşan diğer tüm hizmetler KDV tevkifatına tabi tutulmuş olup, Listede belirtilen oranlarda KDV Tevkifatı Yapılması gerekmektedir.
Alıcı Grubu |
Hizmet Türü |
Tevkifat Oranı |
Adli Yardım Kapsamında Görevlendirilmeleri Sonucu Ödenecek Avukatlık Ücretleri |
Türkiye Barolar Birliği Adli Yardım Yönetmeliği hükümlerine göre, adli yardım kapsamında verilen hizmetler karşılığı yapılan ödemeler |
5/10 |
CMK Gereğince Görevlendirilmeleri Sonucu Ödenecek Avukatlık Ücretleri |
Ceza Muhakemeleri Kanunu Gereğince Müdafi ve Vekillerin Görevlendirilmeleri ile Yapılacak Ödemelerin Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik" hükümlerine göre yapılan ödemeler |
5/10 |
5018 sayılı Kanuna ekli cetveller kapsamındaki idare, kurum ve kuruluşlar, |
Danışmanlık hizmelerti |
9/10 |
Diğer avukatlık ve arabuluculuk hizmetleri |
5/10 |
|
Kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları |
Danışmanlık hizmetleri |
9/10 |
Diğer avukatlık ve arabuluculuk hizmetleri |
5/10 |
|
Döner sermayeli kuruluşlar |
Danışmanlık hizmetleri |
9/10 |
Diğer avukatlık ve arabuluculuk hizmetleri |
5/10 |
|
Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları |
Danışmanlık hizmetleri |
9/10 |
Diğer avukatlık ve arabuluculuk hizmetleri |
5/10 |
|
Bankalar |
Danışmanlık hizmetleri |
9/10 |
Diğer avukatlık ve arabuluculuk hizmetleri |
5/10 |
|
Sigorta ve reasürans şirketleri |
Danışmanlık hizmetleri |
9/10 |
Diğer avukatlık ve arabuluculuk hizmetleri |
5/10 |
|
Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları |
Danışmanlık hizmetleri |
9/10 |
Diğer avukatlık ve arabuluculuk hizmetleri |
5/10 |
|
Kalkınma ajansları |
Danışmanlık hizmetleri |
9/10 |
Diğer avukatlık ve arabuluculuk hizmetleri |
5/10 |
|
İl Özel İdareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler |
Danışmanlık hizmetleri |
9/10 |
Diğer avukatlık ve arabuluculuk hizmetleri |
— |
|
Belediyelerin teşkil ettikleri birlikler |
Danışmanlık hizmetleri |
9/10 |
Diğer avukatlık ve arabuluculuk hizmetleri |
— |